BETAM: Konut fiyatları 10 aydır düşüyor

“sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporunun nisan ayı sonuçları yayımlandı.

sahibinden.com ile Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” araştırmasının nisan sonuçlarına nazaran, Türkiye genelindeki reel satış fiyatlarındaki düşüş 10 aydır devam ediyor.

Rapora nazaran gerçek fiyatlardaki yıllık değişim oranı ülke genelinde yüzde eksi 16.3’e, İstanbul’da yüzde eksi 18.3’e, İzmir’de ise yüzde eksi 15.4’e kadar geriledi. Ankara’da da düşüş görüldü ama yüzde eksi 10.9 düzeyinde kaldı.

2020 Mayıs’tan itibaren daima artan ülke genelindeki gerçek konut fiyat endeksinin 2023 Temmuz’dan bu yana gösterdiği düşüş, 2024 Nisan’da da devam etti.

Reel konut fiyat endeksi nisanda marta kıyasla 2.7 puanlık azalışla 170 oldu.

Marttan nisana enflasyon oranı yaklaşık yüzde 3.2 olurken, Türkiye genelinde cari konut fiyat artışı birebir periyotta yüzde 1.6’da kaldı. Son aylarda cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından gerçek fiyatlar da azaldı.

Önceki sekiz ayda olduğu üzere konut gerçek satış fiyatı üç büyükşehirde nisan ayında da düştü. Marttan nisana gerçek konut fiyatı İstanbul’da 2.6 puan, Ankara’da 3.4 puan, İzmir’de ise 1.1 puan azaldı. Nisanda gerçek konut fiyat endeksi İstanbul’da 166.7, Ankara’da 189,9, İzmir’de ise 176.8 oldu.

Reel fiyatlarda yıllık değişim negatifte devam ediyor

Ağustos 2022’de yüzde 65,8’e ulaşan yıllık gerçek fiyat artışı Eylül 2022’den itibaren süratle inişe geçti. Büyük sarsıntının tesiriyle Şubat 2023’te süreksiz olarak yükselen yıllık gerçek fiyat marttan itibaren yine azalmaya başladı ve Nisan 2024’te yıllık fiyat değişimi oranı Mart 2024’e kıyasla 2,2 puan azalarak yüzde eksi 16,3 ile negatif bedellerde seyrini sürdürdü.

Cari fiyatlardaki artış oranı İstanbul’da yüzde 1.6, Ankara’da yüzde 1.4, İzmir’de ise yüzde 2.6 oldu.

Ortalama konutun metrekare fiyatı Nisan 2024 prestijiyle İstanbul’da 39 bin 080 lira, Ankara’da 21 bin 250 lira ve İzmir’de 32 bin 632 lira.

Cari fiyatların yıllık artışlarında tempo kaybı üç büyükşehir için de geçerli. İstanbul’da tepeye Temmuz 2022’de ulaşıldıktan sonra düşüş başlarken yıllık fiyat artışı Nisan 2024’te yüzde 38,8’e geriledi. Ankara ve İzmir’de ise doruğa Eylül 2022’de ulaşılırken Nisan 2024’te iki vilayette yıllık artış oranları sırasıyla yüzde 51.3’e ve yüzde 43.6’ya geriledi.

Gerçek kirada yıllık değişim negatif alanda

2023 Şubat ayındaki zelzeleden sonra çok sert düşüş gösteren konut talebi 2023 Temmuz’daki artıştan sonra kasıma kadar düştü. Konut talebi aralıkta artış trendine geçerken bu yıl marttan şubata kıyasla yüzde 1.6 azalarak 112.4 oldu. Nisan ayında da marttaki düşüş eğilimi devam etti ve konut talep göstergesi yüzde 6 azalarak 105.6 olarak gerçekleşti.

Konut talebi geçen yılın nisan ayına kıyasla yüzde 17.1 daha düşük.

Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış gerçek kirada yıllık değişim oranları uzun müddettir azalıyor. 2023 Mayıs ayından hazirana istisnai artış hariç, ortalama gerçek kirada yıllık değişim oranı Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile tepe yaptıktan sonra inişe geçti.

Şubat 2024 prestijiyle yerini negatif artışlara bırakan yıllık gerçek kira fiyatları değişimi nisanda yüzde eksi 11.2 oldu. Özcesi; gerçek kiralar geçen yılın birebir ayına nazaran ortalamada yüzde 11.2 düşük.