Beş yılda 400 gazeteci cinayete kurban gitti

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) dünya genelinde tabir özgürlüğü ve medyanın durumuna ait yeni raporunu Paris’te kamuoyuyla paylaştı.

“İfade Özgürlüğü ve Medya Gelişiminde Dünya Trendleri” başlığını taşıyan raporda dünya genelinde basın özgürlüğünün tehlikede olduğu kaydedildi. UNESCO raporuna nazaran dünya nüfusunun yüzde 85’i son 5 yılda yaşadığı ülkede basın özgürlüğüne yönelik kısıtlamalar olduğunu deneyimledi. Basın mensuplarına yönelik öldürme, kaçırma, zorla kaybetme, keyfi tutuklama, azap üzere tehditler arttı. Raporda2016’dan 2020 yılı sonuna kadar yaklaşık 400 gazetecinin cinayete kurban gittiği kaydedildi.

Birçok Asya ve Güney Amerika ülkelerinde işlenen bu cinayetlerden yalnızca yüzde 13’ü aydınlatılabildi. Rapora nazaran yalnızca 2020 yılında tutuklanan gazetecilerin sayısı 274 olarak kaydedildi. Bu sayının da son 30 yıldır hiç bu kadar yüksek olmadığı kaydedildi.

UNESCO Genel Yöneticisi Audrey Azoulay

UNESCO raporunda internet ve toplumsal medya platformlarının artan rolüne de dikkat çekildi. Geçmişe nazaran daha fazla insanın enformasyona erişime sahip olduğu, lakin dezenformasyon ve nefret telaffuzlarının yayılmasındaki artışın ve medyaya olan inancın azalmasının tasa verici olduğu kaydedildi.

Medya ekonomik olarak da zorda

Medyanın ekonomik durumunun da raporda dijital şirketlerin rekabeti nedeniyle zorlaştığı kaydedildi. Geçen beş yılda dünya genelinde günlük gazetelerin reklam gelirlerinin yarıya düştüğü tabir edildi.

UNESCO Genel Yöneticisi Audrey Azoulay raporun önsözünde, “Beş dijital platformun tüm reklam gelirlerinin yarısından fazlasını aldığı bir vakitte medyanın hayatta kalmak için yeni iktisat modelleri bulması gerekiyor” dedi. Azoulay, Covid-19 pandemisiyle bir arada oluşan ekonomik resesyonların da medyayı etkilediğini söyledi.

Alman UNESCO Kurulu Lideri Maria Böhmer de raporu “Dünya genelinde basın ve enformasyon özgürlüğü açısından bir alarm işareti” olarak niteledi. Gazetecilerin günlük faaliyetleri sırasında karşılaştıkları ve daima artan şiddetin kendisini şaşkınlığa düşürdüğünü söyleyen Böhmer, “Son vakitlerde Almanya’da da özellikle şovlarda basın temsilcilerini amaç alan taarruzların sıklaştığını görüyoruz” dedi. Böhmer “Özgür toplumlar tabir özgürlüğüne ve tartışmaya gereksinim duyar, dezenformasyona ve kutuplaştırmaya değil” sözlerini kullandı.

UNESCO 2011 yılından bu yana dünya genelinde basın özgürlüğü ve gazetecilerin güvenliğini izliyor. 2014 ve 2018 yılından sonra bu rapor UNESCO’nun yayınladığı üçüncü rapor oldu. Bugün özeti yayınlanan raporun tam metni daha sonra kamuoyuyla paylaşılacak.

epd, KNA / EC, HS

©Deutsche Welle Türkçe