Aşı karşıtı komplocular fabrikasyon çalışmış

MERT İNAN İstanbul  – Halk sıhhatini tehdit eden aşı tersliğinin dijital mecradan nasıl yayıldığına yönelik araştırmadan farklı sonuçlara ulaşılırken, aşı terslerinin en çok kullandığı üç sözcüğün “yan tesir, faz, gerçek” olduğu saptandı.

150 site incelendi 

Pandeminin en şiddetli devri olan 2021 Kasım ayını kapsayan araştırmanın sonuçları gün yüzüne çıkarken, 150 web sitesinin mercek altına alındığı çalışma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Halk Sıhhati Ana Bilim Dalı’ndan Selva Dilan Gölbaşı Koç, Didem Oktar, Selma Metintaş, Muhammed Fatih Önsüz tarafından gerçekleştirildi. İncelenen dijital sayfaların yüzde 62’sinin dijital haber sitesi, yüzde 20.7’sinin otorite diye lanse edilen şahıslara ilişkin sayfalar, yüzde 10.7’sinin toplumsal medya platformu, yüzde 6.6’sının da öbür siteler olduğunun altı çizildi.

Palavra fabrikası

Uzmanların ayrıntılı araştırması sonucu incelenen internet sitelerinin yüzde 43.3’ünde en az bir bilgi düzensizliği örneği saptandı. Kelam konusu internet sayfalarının yüzde 43’ünün mezenformasyon, 22’sinin dezenformasyon içerdiği saptanırken, kelam konusu içeriklerin yüzde 12’sinin adeta fabrikasyon formda servis edildiği anlaşıldı.İçeriklerin yüzde 6’sında sızıntı bilgi, yüzde 6’sında manipülasyon belirlenirken,aşı aykırısı telaffuzların yüzde 2’sinin ise nefret söylemi olduğu anlaşıldı. Aşı aykırısı internet sayfalarında sırasıyla en fazla Biontech (23 site), Turkovac (22 site) ve Sinovac (13 site) aşılara yönelik içerikler saptandı.

Komplo teorileri

Araştırma raporunda, internet sitelerinin yüzde 3.3’ünün direkt aşı zıddı komplo teorilerinden en az birini savunan içeriğe, yüzde 22’sinin aldatıcı bir başlığa sahip olduğuna vurgu yapıldı. İnternet ortamındaki aşı terslerinin yüzde 17.3’ünü şahsî tecrübeleri olgu üzere aktaran içerikler yayınladıkları da ortaya çıkarken, sonuçlara yönelik “Kovid-19 pandemisi dinamik bir süreç olduğundan ivedilikle toplumda inancın tesis edilip sürdürülebilmesi için toplumda daha fazla inanç ile ilişkilendirildiği kabul edilen otoritelerin internet sitelerinin faaliyetlerini ve paylaşımlarını artırması yararlı olur” denildi.