Dünya üzerinde Alzheimer ile yaşayan yaklaşık 50 milyon insanın birçoklarına 65 yaş ve üstünde teşhis konulurken, erken başlangıçlı Alzheimer …
Dünya üzerinde Alzheimer ile yaşayan yaklaşık 50 milyon insanın birçoklarına 65 yaş ve üstünde teşhis konulurken, erken başlangıçlı Alzheimer teşhisi konan yüz binlerce genç insan olduğu biliniyor. Araştırmacılar, beyin yaşlanmasının, nörolojik bozuklukların ve bunama ve Alzheimer üzere hastalıkların hayat usulü seçimleriyle, bilhassa diyet tercihleriyle ertelenebileceğine ve hatta önlenebileceğine inanıyor.
Yeni bir çalışma, zerzevat ve meyveler, kepekli tahıllar ve kuru yemişler, yağlı tohumlar ve kimi balıklar açısından güçlü ve kırmızı et açısından çok yoksul Akdeniz diyetinin, beyin yaşlanmasını geciktirebileceğini gösteriyor.
Bu, sevdiği birinin Alzheimer üzere beyin hastalıklarıyla uğraşına şahit olan herkes için âlâ bir haber olacaktır. Bu hastalığın bahtsız istikameti, rastgele bir tedavi olmaması ve ilaç tedavilerinin ilerlemeyi durduramamasıdır.
Alzheimer hastalığı, hudut hücreleri ortasında plaklar yahut protein parçacıkları kümeleri oluştuğunda, beyin hücrelerinin etrafını saran asi sarmaşıklar üzere kırpıldıklarında beyin işlevini etkileyen nörodejeneratif bir durumdur.
Bu istenmeyen gelişmeler beyin hücreleri ortasındaki ilişkiyi mahzurlar, bu nedenle beyniniz birebir temasları kuramaz ve hafızadan gerçekleri, isimleri yahut sahneleri alamaz. Semptomlar çoklukla hafif başlar, fakat hastalık ilerledikçe hafızayı bulanıklaştırarak günlük yaşama müdahale eder ve beyin bedenin merkezi komuta ve denetimi olarak hareket etme yeteneğini yitirir. Bu endenle demans ve Alzheimer yaşayan bireyler konuşmada aksaklık, günlük vazifeleri tamamlayamama, bağımsız olarak fonksiyon görememe yahut etraflarına karşılık verememe problemleri yaşarlar.
BEYİN SIHHATİ DİYETİ
Umut vadeden yeni bir çalışma bize, sebzeler, meyveler, balıklar ve baklagiller açısından varlıklı ve kırmızı et ve doymuş yağ bakımından düşük Akdeniz diyetini takip etmenin beyin sıhhati için esirgeyici olduğunu ve hatta Alzehimer ve demans riskini azaltmak için işe yarayabileceğini söylüyor. Bu bozuklukların nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, hayat üslubu seçimlerinin hastalıkta ve vakit içinde ilerlemesinde rol oynadığı bilinmektedir.
Beynimiz, bilgiyi elektriksel ve kimyasal sinyallerle hareket ettiren milyarlarca nöron içeren karmaşık bir organdır. Nöronlarımız 3 temel modül içerir: Hücre gövdesi, dendritler ve akson. Hücre gövdesi, hücre aktivitesini denetim altında tutan çekirdeği fiyat. Dendritler hücre gövdesinden ayrılır ve öteki nöronlardan bilgi toplamak için bekler. Akson, nöronun gövdesi üzeredir ve öteki nöronlara iletiler gönderir.
Uzmanlara nazaran nöronların olağan halde çalışması için öteki nöronlardan irtibat, oksijen ve glikozdan yakıt ve tamir, tekrar modelleme ve yenilenme yeteneğine gereksinimi vardır. Alzheimer hastalığı ile bu süreçler bozulur ve nöronların ölmesiyle sonuçlanır.
Bu nöron ölümlerinin nedeni, beta-amiloid proteinleri ve tau proteinleri olarak isimlendirilen protein birikimlerinden kaynaklanmaktadır. Beta-amiloid proteinleri bir ortaya toplanır ve nöronlar ortasında oturan ve ortalarındaki bağlantısı bozan plaklar oluşturur. Tau proteinleri, sağlıklı olduklarında olağan olan nöronların içinde bulunur, fakat Alzheimer hastalığı, tau’nun birbirine yapışmaya başlamasına neden olan, hücrenin içinde ve dışında düğüm ismi verilen iplikler oluşturarak bağlantı yahut temas kurma yeteneklerini engelleyen kimyasal bir değişiklik yaratır.
Hekimler hala bu plaklara ve karışıklıklara neden olan şeyin tam olarak ne olduğunu bilmiyorlar ve genetik ve alkol, uyku, gerilim ve diyet üzere hayat usulü seçimlerinin rolünün tam olarak ne kadar olduğu tam olarak bilinmiyor.
YENİ ARAŞTIRMA AKDENİZ DİYETİNE IŞIK TUTUYOR
DZNE’deki (Alman Nörodejeneratif Hastalıklar Merkezi) bilim adamları, çoğunlukla bitki temelli besinlerden oluşan bir Akdeniz diyetini tertipli olarak tüketmenin, beyinde oluşan protein birikimlerine karşı gözetici olabileceğini ve ayrıyeten beyin küçülmesini en aza indirdiğini ortaya koydu.
Dünyaca ünlü Neurology mecmuasında yayınlanan çalışma, 70 yaş civarında 512 deneği denetim etti. Bunların yaklaşık üçte biri (169 kişi) bilişsel olarak sağlıklıyken, üçte ikisi (343 kişi) Alzheimer hastalığına yakalanma açısından yüksek risk altındaydı. İştirakçilerin ne yediğini belirlemek için, araştırmacılar, son birkaç ay içinde hangi yiyecekleri yediklerini belirtmek için her bir kişinin beslenme alışkanlıklarını bir anket aracılığıyla rapor etmesini sağladı.
Daha sonra araştırmacılar, beyin küçülmesini araştırmak için MR kullanarak beyin taramaları yaptı ve çalışma iştirakçilerini bilişsel yetenekleri belirlemek için zihinsel sertlik ve nöropsikolojik testlerden geçirdi. Bu ortada, denekler beyin omurilik sıvısında amiloid-beta proteinleri ve tau proteinleri açısından da ölçüldü.
Sonuçlar, doymuş yağ bakımından daha yüksek ve meyve ve sebzeler üzere bitki bazlı besinler bakımından daha düşük sıhhatsiz diyet izleyenlerin, Akdeniz diyeti usulü yiyecekler yiyen bireylere kıyasla daha yüksek amiloid-beta proteinleri ve tau proteinleri düzeylerine sahip olduğunu gösterdi. Ayrıyeten Akdeniz diyetini takip etmeyenlerin hafıza testlerinde daha makûs performans gösterdiğini görüldü.
Akdeniz diyeti gibisi bir beslenmeye daha yakın bir bağlılık ile daha yüksek bir hipokamp hacmi ortasında da değerli bir alaka keşfedildi. Hipokampus, hafızanın denetim merkezi olarak kabul edilen beynin bir bölgesidir. Alzheimer hastalığında erken ve şiddetli bir biçimde küçülür.
BEYİN YAŞLANMASINI GECİKTİRİYOR
Bu çalışmanın araştırmacılarının emeli, önümüzdeki beş yıl boyunca bu iştirakçileri takip etmeye ve incelemeye devam etmektir. Bu, araştırmacılara, Akdeniz diyetinde kalıp kalmadıklarına bakılmaksızın iştirakçilerin beslenmesinin nasıl devam ettiğini ve diyetin beyin ve nörolojik yaşlanmayı nasıl etkilediğini görme fırsatı verecektir.
Şu an için çalışma, Akdeniz diyetinin beyni, hafıza kaybına ve bunamaya neden olabilecek protein birikintilerinden ve beyin atrofisinden koruyabileceğini gösteriyor.
Başka benzeri çalışmalar da birebir sonuca varmıştır. 2018’den yayınlanan bir öteki çalışma, olağan bilişe sahip 70 iştirakçiyi takip etti. İştirakçilerin 34’ü Akdeniz stili bir diyete yüksek oranda bağlıyken, 36’sı farklı diyetler izliyordu. Klinik ve nöropsikolojik tedbirler alındığında, Akdeniz diyetine daha yüksek bağlı olanların Alzheimer hastalığına karşı yaklaşık 1.5 ila 3.5 yıl müdafaaya sahip olduğu bulundu.
Akdeniz diyeti beyin yaşlanması, bunama ve Alzheimer hastalığına karşı uğraş ediyor üzere görünüyor. Ve bu hastalıklar tedavi edilemez olsa da, bitki temelli diyet üzere hayat usulü seçimleri, erken başlangıca karşı bir ölçü müdafaa sağlıyor üzere görünmektedir. Meyveler, sebzeler, baklagiller ve sağlıklı yağlar açısından güçlü bir diyet uygulamak, olağan beyin yaşlanmasını ve Alzheimer hastalığının başlamasını önlemeye yardımcı olabilir.
