Türk sinemasının kült sinemalarından “Selvi Boylum Al Yazmalım”ın Cemşit’i Ahmet Mekin’i ömrünü sürdürdüğü Balıkesir-Erdek’in Ocaklar Mahallesi’nde ziyaret ettik. 1980 yılında ayak bastığı mahalleye 2000’li yılların başında temelli yerleşen Yeşilçam’ın usta ismiyle buradaki hayatı ve sinema üzerine keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik.
◊ Ahmet Bey yeterli bayramlar, öncelikle Erdek serüveniniz nasıl başladı diye sormak istiyorum. Kaç yıldır buradasınız?
– Buraya birinci 1980 yılında geldim. Bir öğretmen arkadaşım vardı. Beni aradı, “Ahmet Abi kafanı dinleyebileceğin tam sana nazaran bir yer buldum, buraya gel” dedi. Geldim, bir baktım yemyeşil ova, denizle birleşiyor. Çok sevdim. Sonraki sene mevsim başında karım ve çocuklarımla geldik. 1-2 sene pansiyonda kaldık. Sonra karım dedi ki; “Ben arsa aldım”. Zirvede, köyün en hoş yerlerinden birinden arsa almış. Lakin yan tarafı mezarlık. Dedim ki; “Yahu burası mezarlık, ne yapacaksın burada!” Karım “Ev yapacağım” dedi. “Biz burada yaşamayacağız, pansiyon üzere bir şey yapalım” dedim, “Hayır, mimar proje çizdi” dedi. Altı 50, üstü 50 metrekarelik bir konut yaptık. Ortadan vakit geçti. Karım bir gün “İstanbul yaşanacak üzere değil artık, ne yapalım köye temelli yerleşelim mi, sen orada yaşar mısın?” diye sordu. “Her yerde yaşarım ben” dedim. 2000’li yılların başında büsbütün buraya yerleştik.
SOKAĞA ADIMI VERDİLER
◊ Köy halkı sizi nasıl karşıladı? Ocaklar Köyü’nün Ahmet Abi’si oldunuz mu?
– Olduk, olduk. Buraya benim için gelenler oluyor. Hatta sokağa da ismimi verdiler. Bu köyden mutluyum. Hırgür yok. İnsanların hepsiyle konuşursun. Ancak dedikodu da bol burada! (Gülüyor)
◊ Pekala günleriniz nasıl geçiyor? Bağ bahçe, tarla işleriyle uğraşıyor musunuz?
– Koyun tabanında bir zeytin bahçem var lakin kimse bakmıyor. Zeytincilik burada ikinci plana düştü. Evvelce kayığım vardı. Ondan da bıktım, artık denize de çıkmıyorum.
◊ Çocuklarınız geliyor mu?
– İki kızım var. Biri Hürriyet’ten emekli. Ailesiyle Antalya’da yaşıyor. Ben burada yalnız yaşıyorum lakin yalnızlık hissetmiyorum. Kızlarım geliyor, ben gidiyorum…
KADİR DE, EDİZ DE TAM YEŞİLÇAMLI DEĞİL
◊ Yakın dostlarınızdan ziyarete gelenler oluyor mu?
– Yakın dostlarım kalmadı, hepsi öldü. Ben 92 yaşındayım.
◊ Bu türlü söyleyince Ediz Hun’un “Yeşilçam’dan Göksel Arsoy, Ahmet Mekin, Kadir İnanır ve ben kaldık” açıklaması aklıma geldi…
– Kadir de değil, Ediz de… Ortamızda 20 sene var. Onlar bizim için tam Yeşilçamlı değiller. Ayhan Işık, ben, Eşref Kolçak, Fikret Hakan, Ekrem Bora, Göksel Arsoy; daha eskiler Turan Seyfioğlu, Muzaffer Tema, Kenan Pars… Ben tam o periyoda denk geldim. Yeşilçam’ın Yeşilçam olduğu devir. 50’lerde ve 60’larda olanlara Yeşilçamlı diyoruz. Türkan Şoray ve Fatma Girik de bizim nesle dahil. Ediz Hun 1960’tan sonra.
SİNEMAYA SEVEREK BAŞLAMADIM
◊ Sinemaya nasıl başladınız?
– Sinemaya severek başlamadım. Yani isteyerek başlamadım. 1955-56 yıllarıydı. O devir genciz, Bakırköylüyüz, fizik hoş, bilmem ne… Tiyatro sevgimiz var ancak sinemaya “Sevmiyorum, yapamam” diyorum. Kenan Pars’ın düğme dükkânı vardı Bakırköy’de. O bana daima “Sinema oyuncusu ol” diyordu. Ben de “Yok abi, istemiyorum” diyordum. Snop yani züppe bir etrafla takılıyorum o periyot. Sinema bize hafif geliyor. Alay ediyoruz Türk sinemalarıyla. “Yaparsam arkadaşlarım dalga geçer” diyorum. Bir gün dükkânda otururken bir adam geldi, Kenan’a mektup verdi. “Senin dükkânda rastladığımız o çocuk çok güzel, onu oyuncu yapalım. Avans olarak da 500 lira gönderiyorum. İkna et” yazıyor mektupta. Sinemada Kenan’la iki kardeşi oynayacağız. Kenan 500 lirayı önüme koydu. Bizim aile de o sırada iflas etmiş. Yarım saat düşündüm, “Bir defa yaparım, parayı alır bırakırım” dedim.
◊ Lakin bırakmadınız…
– Birkaç gün sonra İzmir’e gittik. “Mahşere Kadar” sinemasını çekeceğiz. Kenan bana “Kamera karşısında heyecandan elin ayağın titreyecek” dedi. “İlk çekimde ne yapılacaksa senin kadar yapamazsam, ben bu işi yapmam” dedim. İkili sahnemiz çekildi. Enver Abi (filmin imalcisi Enver Burçkin) geldi, “Aferin evlat sana!” dedi. Kenan’a döndüm, “N’aber” dedim. Yeteneğim varmış. O sinema bitti, İstanbul’a döndük. Yattım, sabah annem “İki kişi geldi, seni görmek istiyorlar” diye kaldırdı. Adamlar “Bizi Fuat Bey gönderdi, sizinle görüşmek istiyor” dedi. Fuat Bey’in (Rutkay) stüdyoları varmış. “Gelmem, sinema falan yapmayacağım” dedim. Devreye direktör Sırrı Gültekin’le Kenan Pars girdi. Orada fiyatım 1000 lira oldu. Birinci sinema bitmeden ikinci sinemaya başladım, çabucak 1000 lira daha…
PARA GELDİĞİ İÇİN DEVAM ETTİM
◊ Oyunculuğu sevdiniz mi?
– Açıkçası para geldiği için devam ettim. Birebir sene içinde fiyatım 2 bine, sonra 2 bin 500’e çıktı. 1 sene içinde 5 bine çıktım. Ayhan (Işık) rekordu, 5 bin lira alıyordu. Sonra Kemal Sinema çağırdı, yıllık sözleşme yaptım. Çok haklar verdiler, “Senaryo seçer, direktör seçer, oyuncu seçer” diye. Beni doruğa taşıyorlar. Kemal Film’le 1 sene içerisinde 10 bin 500 liraya kadar çıktım. O vakit için büyük para. Şimdikilerin milyonları üzere bir şey.
◊ Paranızı ne yapıyordunuz?
– Daima yiyordum, çok da hoşuma gidiyordu. Çocuklarımı büyüttüm. Anneme, babama, aileye baktım.
BENİ PİYASADAN SİLMEYE ÇALIŞTILAR
◊ Sinemaya küstüğünüz vakitler oldu mu?
– Birkaç sefer bıraktım. Kemal Film’le bozuştuk, ayrılmak istedim. Fakat ortada sözleşme var. Benden intikam almaya başladılar. Evvel doruğa çıkarıp, sonra düşürdüler. 3 sene orada kaldım, paramı aldım, tek bir sinema yapmadım. Sonuçta bu kesimde sinemayla var olursun. Osman Seden beni piyasadan silmeyi başa koymuştu. Bir gün beni çağırdı, önüme bir senaryo koydu. “Hangi rolü istiyorsan onu oyna. Ötekini de Ayhan Işık oynayacak” dedi. “Tamam, küslük bitsin” dedim. Yani girişte bir sinema yaptım, çıkışta bir sinema. 12 sinema yapmam gerekirken, iki sinema yaptım. Ben piyasaya tekrar döndüm lakin fiyatım yarıya indi. Onlar da battı.
“ÇİRKİN OLUYOR, ÖPÜŞMEM” DEDİM
◊ ‘Türkan Şoray kurallarınız’ var mıydı?
– O vakit Türkan yoktu lakin ben de yaptım onu bir sinemada. “Çirkin oluyor, öpüşmem” dedim.
◊ 200’e yakın sinema, onlarca televizyon dizisi ve tiyatro oyunu… Pekala Ahmet Mekin’in “Dönüm noktam” dediği proje hangisi?
– Natürel ki “Selvi Boylum Al Yazmalım”. Büyük bir umut bağlanarak yapılmadı. Sinema yapıyorduk, o kadar. Lakin benim de, Türkan’ın (Şoray) da, Kadir’in (İnanır) de ismi buradan devam ediyor. Bu sinema sayesinde hala sevilen, ilgi gören bir adamım. Bizi unutulmazlar ortasına soktu.
◊ Neden bu kadar sevildi sizce?
– Cengiz Aytmatov’un öyküsü bu. Türkiye’ye adapte eden ise Ali Özgentürk. Bizim sinemanın asıl kıssayla ilgisi yok. Çıkış noktası birebir ancak değişik. “Sevgi emektir” falan daima Ali’nin lafları. Sinemada çok güçlü bir bayan imajı var. Kocası ihanet ettiği anda 1 yaşındaki bebeğini alıp çıkıp gidiyor. Çocuğa babalık yapan, aileyi koruyan, onları himaye eden bir adam var sinemada.
ATIF YILMAZ BANA KÜSTÜ
◊ Çekimlere dair unutamadığınız bir anınız var mı?
– Atıf’la (Yılmaz) çekiştim. “Böyle oynayacağım” dedim, o da “Hayır” dedi. Türkan ile Kadir’in ortasındaki o coşkulu aşkı benden de beklediler. Onu yapmadım. “Senaryoyu okudum, Cemşit bu türlü bir adam değil. Eşini ve iki çocuğunu kaybetmiş, dingin, sessiz bir adam” dedim. Çekimde de dediğimi yaptım. Atıf “Ne yapıyorsun? Provada bu türlü yapmadın” dedi, “Geç o işi” dedim. Bana küstü. Sonra İstanbul’a geldik. Montaj falan derken ortadan birkaç ay geçti. Atıf o vakit fark etti, koştu bana sarıldı.
◊ Yeşilçam’ı özlüyor musunuz?
– Özlüyorum. O atmosferi, o insanları… Çalışırken kardeş üzere oluyorsun. “Yeşilçam vefasız” kelamına katılmıyorum.
HİÇBİR ŞEY İZLEMİYORUM
◊ Yeni çekilen dizi ve sinemaları takip ediyor musunuz?
– Hiçbir şey izlemiyorum. Ben kendi filmlerimi bile seyretmedim. “Al Yazmalım”ı 35 sene sonra izledim. Bir Fransız vakfı var. Önde gelen sinemaların kopyasını alıp revize ediyorlar. Sonra bir kopyasını ülkeye armağan ediyor, bir kopyasını da kendi ülkelerindeki arşive alıyorlar. Bizi de “Selvi Boylum Al Yazmalım” için davet ettiler. Türkan, Kadir ve Arif Keskiner’le gittik. 35 sene sonra sineması birinci kere seyrettim. Ötekilerin hiçbirini seyretmedim.
◊ Bayramlar sizin için ne tabir ediyor?
– Artık hiçbir şey söz etmiyor… 92 yaşındayım. Gençken bayramlarda 3 gün tekneye biniyordum, hiç meskene gelmiyordum. Zira konutun kalabalıklaşmasını sevmiyordum…
TUŞLU TELEFON KULLANIYORUM
◊ Teknolojiyle aranız nasıl? Toplumsal medyaya bakıyor musunuz?
– Hâlâ tuşlu telefon kullanıyorum. Onun dışında teknolojiyle işim yok. Toplumsal medya falan bilmem.
◊ Türk sinemasının teknolojik manada geldiği nokta sizi şaşırtıyor mu?
– Artık Türk sineması Amerikan teknolojisiyle çalışıyor. Bu da hoş bir şey. Biz yokluk içerisinde çalışıyorduk. Alet yok, araç yok… Sabunların üzerinde yürütülen şaryoyu birinci gördüğümde çok şaşırmıştım. Artık ne aletler var! Drone’lar uçuyor. Şimdikiler âlâ bir eğitim alıyorlar, düzgün konuşuyorlar, ezberlerini çabuk yapıyorlar. Bir de rahatlar, rahat konuşuyorlar. Yeşilçam’da dayanılmaz bir disiplin vardı.
◊ Şimdilerde karavan beğenmeyen oyuncular var…
– Bu dizilerde gördüm onu. Adam diyor ki; “Ahmet Bey 3 numaralı karavan sizin”. Karavana gidiyorum, oturuyorum, kimse yok. Herkes bir yerlere çekilmiş. Benim canım sıkılıyor oturmaktan. Çıkıyorum, başlıyorum ortalıkta dolaşmaya. Karavanın neyini beğenmiyorlar? Duşu var, tuvaleti var, kanepesi, buzdolabı var. Daha ne bekliyorsun, hizmetçi mi olsun?
KARIMDAN SONRA GÜÇ KAYBETTİM
◊ Sinemayı bıraktınız mı? Hala teklifler geliyor mu?
– Hâlâ teklif geliyor. Hatta menajer anlaşıyor lakin ben vazgeçiyorum. Zira İstanbul’a gitmek, otelde kalmak güç geliyor. Sinemayı bırakmadım ancak 2020’de karım öldükten sonra ben bir güç kaybettim. Karım sağken her yere rahatlıkla gidiyordum. O öldükten sonra garip bir şey oldu. Çalışmak istemiyorum, bir yere gitmek istemiyorum. Bunlar daima başımda büyüyor. Denize dahi girmek istemiyorum.
“ATATÜRK’Ü OYNARSAM SONRASINDA SİNEMAYI BIRAKIRIM” DEDİM
◊ Atatürk’ün hayatını oynamak üzere bir hayaliniz olduğunu biliyoruz. Neden olmadı?
– 1960 senesinde Kültür Bakanlığı bir teklifte bulundu. Dediler ki; “Atatürk sineması yapacağız”. Ben de “Benim için büyük bir gurur, onurdur. Atatürk sinemasında oynarsam, sonrasında sinemayı bırakırım. Yalnız siz bu sineması yapabilecek misiniz? Bütçeniz buna elveriyor mu? Bu türlü bir donanımınız var mı?” dedim. Zira o devir Yeşilçam’da her şey kısıtlıydı. Ben Atatürk’ün hayatını oynayacaksam, çocukluğundan cephe savaşlarına kadar her şeyin dakika dakika yapılmasını isterim. 1 saatlik sinema istemem. “Siz oyununuza bakın, bunlarla ilgilenmeyin” dediler. Ben de “Siz bu sineması yapamayacaksınız” dedim ve kapattım telefonu…
CEMŞİT’E BENZİYORUM
◊ “Selvi Boylum Al Yazmalım”daki Cemşit rolüyle hafızalara kazındınız. Pekala Türk toplumu sizi nasıl hatırlasın istersiniz?
– Beni oradaki karakter üzere hatırlasınlar. Benim kendi özel hayatım da Cemşit’e benziyor. Herkese yardım etmeye çalışıyorum, egom yok ve yapanlara da kızıyorum.
◊ Gerçekleştiremediğiniz, yarım kalan bir hayaliniz var mı?
– Ortaokulda Deniz Lisesi’ne gidip deniz subayı olmak istiyordum. Onu gerçekleştiremedim. Ondan sonra bayağı isteksiz bir adam oldum.
KIVANÇ’LA BABA-OĞUL ROLÜNDE OYNAYACAKTIK
◊ Yeni jenerasyon oyunculardan takip ettiğiniz, beğendiğiniz isimler var mı?
– Kıvanç’ı (Tatlıtuğ) seviyorum. Sahiden başarılı biri. “Gümüş” dizisinde baba-oğul rolünde oynayacaktık. Sözleşme yaptık. Kıvanç geldi, “Abi ben sana benziyorum, bak ben de sarışın, mavi gözlüyüm” dedi. Provalar yapıldı. Karım hastalanınca son anda diziyi bıraktım, onlar devam etti. Kıvanç fizik olarak çok güzel oturmuş. Bir de yarım yamalak da olsa seyrettim, bayağı güzel. Tam bir sinema adamı olmuş. Dünyanın her yerinde çalışır.
◊ Sizin periyottaki oyuncularla yeni jenerasyon ortasında ne üzere farklar var?
– Biz çok azdık. Jön grubu olarak beş bireydik. Ben, Ekrem (Bora), Fikret (Hakan), Ayhan (Işık), Eşref (Kolçak). Bir iş geldiği vakit ben hayır desem ötekine gidiyor, öteki hayır dese bana geliyordu. Kimse de kimseyi kıskanmıyordu. Artık binlerce oyuncu var. Benim torunum da oyuncu; Mekin Sezer. 29 yaşında, askerde şu an.