Adaçayı, ballıbabagiller familyasından olan aromatik ve tıbbi bir bitkidir. İstanbul’da birinci sefer Marmara Adasında yetiştiği için adaçayı …
Adaçayı, ballıbabagiller familyasından olan aromatik ve tıbbi bir bitkidir. İstanbul’da birinci sefer Marmara Adasında yetiştiği için adaçayı denilmiştir. Ege ve Akdeniz yöresinde yaygın olarak acı elma ismiyle bilinen bitkidir. Şifaları binlerce yıl evvel keşfedilmiş ve tarih boyunca çeşitli hastalıkların tedavi edilmesinde kullanılmıştır. Genel olarak Akdeniz ikliminde yetiştirilen bitki ülkemizin birçok bölgesinde rahatlıkla yetişebilmektedir. Ülkemizde bilhassa Tabiat Akdeniz bölgesi adaçayı yetiştiriciliği açısından kıymetli bir merkezdir. Her akşam tertipli olarak içilen 1 bardak adaçayı hastalıklara karşı kalkan vazifesi görür. Doğal antibiyotik ve antiviral özelliği ile astım, bronşit üzere hastalıkları tedavi ettiği üzere kan şekerinin düşmesine yardımcı olur. Adaçayının yetiştiği yerlerde haşerelere rastlanmadığı için böceklerden korunmak için de başvurulan bir formüldür.
Sağlıktan kozmetik dalına kadar birçok farklı hususta yararı olan bitkinin B9 ve K vitaminlerinin yanında potasyum, magnezyum ve çinko mineralleri vardır. Bir kişi nizamlı olarak adaçayı tüketirse sıhhatinde göreceği değişimler şöyledir:
Sindirim sisteminin tertipli çalışmasına yardımcı olarak ziyanlı ishale neden olan bakterilerle savaşır.
Bayanlarda görülen menopoz belirtilerinin daha denetimli yaşanmasına yardımcı olur.
Bronşit ve astım üzere teneffüs yolu rahatsızlıklarını düzgünleştirir.
İdrar yolu iltihaplanmalarını ve enfeksiyonlarını temizler.
Ağız yaraları ve diş eti iltihaplanmalarını güzelleştirir.
Savaşların beyazlamasını yavaşlatır.
Hafızayı güçlendirir ve alzheimer hastalığını geciktirir.
Mantar enfeksiyonlarını güzelleştirir.
Bademcik iltihabının kurumasına yardımcı olur.
Sonu ve gerilimi azalttığı üzere sonlanmadan kaynaklı olarak ortaya çıkan baş ağrısını yatıştırır.
Karaciğeri yağlanmasına mani olur ve sağlıklı çalışmasını sağlar.
Safra kesesi taşlarının temizler ve sistemli çalıştırır.
Beyin işlevlerini geliştirir.
Çok terlemeyi azaltır.
Ağız kokusunu önler.
Boğaz ağrısı, enfeksiyon ve boğaz iltihabını temizlediği aktarılan ebegümeci ve adaçayı gargarası epey kolay yollarla hazırlanmaktadır. 1 bardak kaynayan suyun içine 1 çay kaşığı adaçayı ve 2 adet ebegümeci eklenir. Kısık ateşte 5-6 dakika kaynatılır ve gün içinde 4-5 kez gargara yapılır. Boğazı iltihap, enfeksiyon ve iltihaplardan temizleyen gargara tıpkı vakitte korona virüse karşı kollayıcı olduğu belirtilmektedir.
Birçok farklı hastalığa güzel gelen adaçayını bilhassa tüketilmemesi gereken durumlar vardır. Adaçayının ziyanlı gelebileceği durumlar şöyledir:
Alzheimer ve diyabet hastalarının ilaçla birlikte tıpkı anda almamaları gerekir. Tedavi etmeye çalışırken tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Gebe bayanların ve emziren annelerin tüketmesi sakıncalıdır.
Her şeyde olduğu üzere adaçayının da fazla tüketimi tehlikeli hal alabilir. Ölçülü ölçüde içilmelidir.
En çok çayı yapılan bu bitkinin farklı kullanım biçimleri de vardır. Yaygın olarak adaçayı ismiyle bilinse de farklı yörelerde acı alma olarak da bilinir. Adaçayının halk ortasında bilinen kullanım biçimleri:
1) Çay: Birkaç tutam adaçayı bitkisini 1 bardak kaynamış suya atarak 3-7 dakika demlenmesi beklenir ve akabinde içilir.
2) Saç Kürü: 2 avuç kadar adaçayını 1 litre kaynamış suda soyuncaya kadar bekletilir. Akabinde saçlar bu karışımla yıkanır. Saç derisini temizler, dökülmesini önler ve canlılık kazandırır.
3) Gargara: 1 bardak suya 1 poşet adaçayı eklenir, 10 dakika demlenmesi beklenir. Her akşam yatmadan evvel bu karışımla gargara yapıldığı takdirde ağız yaraları ve iltihaplarını güzelleştirdiği tespit edilmiştir.
4) Yağı: Aktarlardan çarçabuk temin edilen yağ direkt olarak tüketilmez, suyla karıştırılıp içildiğinde adet sancısı, mide ağrısı ve ağız bakımında tüketilebilir. Pamuk yardımıyla yüze sürüldüğünde sivilce oluşumu maniler.
5) Tütsü: Konutta adaçayı yakıp dumanı ile odalarda gezinmek meskendeki berbat gücün ve aksilikleri atacağına inanılmaktadır. Eski bir gelenek olan meskende adaçayı yakmak, meskenin atmosferini değiştirerek negatif güçleri attığı rivayet edilir.
