AB’den tartışmalı göç yasası için yol haritası

Avrupa Birliği (AB) Kurulu, yıllarca süren tartışmaların akabinde kabul edilen lakin karmaşık uygulamaları içeren yeni Göç ve İltica Mutabakatı için üye ülkelere hazırladığı yol haritasını açıkladı. 

AB Komitesinden yapılan yazılı açıklamaya nazaran, yeni Göç ve İltica Mutabakatı’na dair karmaşık mevzuat düzenlemelerinin gelecek iki yıl içinde uygulanabilmesi için çalışmalar başladı. Kurul tarafından bugün kabul edilen “Göç ve İltica Muahedesi Ortak Uygulama Planı”, tüm üye ülkelerin yeni mevzuatı 2026 ortasına kadar uygulamaya başlaması için gereken yasal ve operasyonel yol haritasını ortaya koyuyor. 

Ortak Uygulama Planı’nın, bu yılın sonuna kadar üye ülkeler tarafından kabul edilmesi gerekiyor. 

ANLAŞMANIN İÇERİĞİ

Yeni kurallar, temel olarak göç yükünü birinci varış ülkelerinden alıp tüm üyeler ortasında dağıtmayı hedefliyor. 

AB’nin dış hudutlarını güçlendirme, iltica müracaatlarının hızla sonuçlandırılması, başvurusu reddedilenlerin menşe ülkelerine geri gönderilmelerinin hızlandırılması, kaynak ülkelerle işbirliğinin artırılması, mutabakata dair öteki kıymetli ögeler ortasında yer alıyor. 

Yeni kurallara nazaran, sığınmacıların AB’ye varışlarından sonraki günler içinde kimlikleri belirlenecek ve detayları AB data tabanında saklanacak. Böylelikle bir kişinin risk oluşturup oluşturmadığı ve kalmasına müsaade verilip verilmeyeceği belirlenecek. 

Eğer bir ülke çok fazla yük taşıdığını düşünüyorsa daha fazla dayanışma talep edebilecek. Kriz durumlarında 27 üye ülkenin tamamı birlikte karar verecek. Yeni muahede birebir vakitte şahısların, şayet inançlı ilan edilmişlerse menşe yahut geçiş ülkelerine daha süratli hudut dışı edilmesine de imkan tanıyacak. 

ELEŞTİRİLER SÜRÜYOR

Uluslararası insan hakları kuruluşları, AB’nin yeni göç ve iltica kurallarının huduttaki denetimlerin genişletilmesinin, göçmenlerin aylarca kabul merkezlerinde tutulmasının yolunu açabileceğinden telaş ediyor. 

Ayrıca “mücbir sebep” durumlarında üye ülkelere çeşitli muafiyetler sağlaması nedeniyle uygulamada mülteci hukuku ve milletlerarası insan hakları hukuku kapsamındaki yükümlülüklerin ihlal edilmesi riskine dikkat çekiliyor. 

Yeni kuralların, AB’nin üçüncü ülkelerle yaptığı mutabakatlar yoluyla hudut denetimini “kendi hudutlarının dışında yapma” ve Avrupa’nın mülteci müdafaa sorumluluğundan kaçması tarafında bir adım manasına geldiği belirtiliyor. 

Anlaşma tüm üye ülkelerin onayından sonra 12 Haziran 2026’da yürürlüğe girecek.