Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Antalya Vilayet Temsilcisi İsa Alemdar ile sualtı sinema imalcisi Alican Abacı, 1,5 saat süren dalışta aslan …
Epeyce zeki olan bu balık, gövdesindeki kola benzeyen uzantıları da kendisini korumak için kullanıyor. Bir tehlike sezdiğinde yüzünü kayalığa dönen, uzantılarını da geriye yanlışsız çıkartan aslan balığı, avcılardan bu halde korunuyor.
SÜRATLİ BÜYÜYEN BİR CANLI
Antalya’da 25 yıla yakındır dalış yaptığını söyleyen İsa Alemdar, 11 yıl önceye kadar aslan balıklarının bölgede olmadığını anlattı. Turizm dönemi öncesi bölgedeki aslan balığı popülasyonu izlemek için grubuyla birlikte falezler bölgesine dalış yaptığını aktaran Alemdar, “Görseli hoş ve süratli büyüyen bir canlı.
ÖNEMLİ TEHLİKE!
Ancak yaşadığı bölgede üreyen başka balıkların yumurtalarını ve yavrularını yediği için bölge habitatına ziyan veriyor, öteki cinsleri önemli tehlikeye sokuyor. Birebir vakitte tropik bir çeşit ve zehirli. Etkileşimde bulunduğu bir beşerde çok yüksek acı, ateş, kusma, baş ağrısı ve ishal üzere tesirleri oluyor. Birçok ülkede aslan balığı tüketiliyor. Eti zehirli olmadığı için avcılığı yapılarak yeniliyor” dedi.
Antalya Körfezi’ne Kızıldeniz üzerinden gelen istilacı cinsler ortasında bulunan aslan balığı ile ilgili daha evvelki aylarda da belgesel çalışması yaptığını söyleyen Alican Abacı ise bu çeşit balıkların iktisada kazandırılarak ekosistemin ve sualtı habitatının olağana dönmesinin sağlanabileceğini anlattı.
Abacı, “Aslan balıklarının istilacı çeşitlerin bölgedeki yayılımlarını gözlemlemek ve su altı hayatını incelemek için dalışlar yapıp sinema çekiyorum. Aslan balığı başta olmak üzere öteki istilacı çeşitlerin de belgesellerini çektim. Aslan balıkları yok edici olarak biliniyor. Renkleri ve sırtlarındaki kol üzere uzantılarını izlemek büyüleyici. Ama öbür cinslerin yavrularının yaşamasına müsaade vermeyen bir tıp. Aslan balıklarının yoğunluğunu incelemek için dalış yaptık. Her kayalığın akabinde bir aslan balığının kameramıza takılması ise su altındaki yoğunluğu gözler önüne serdi” diye konuştu.
SAYILARI 600’E YAKLAŞTI
Süveyş kanalının açılmasının akabinde gemilerin Akdeniz’de su boşaltması nedeniyle denizlerimize girdiği iddia edilen yabancı tiplerin sayısının 600’e yaklaştığı belirtildi. Akdeniz’deki besin zincirini etkileyen ve ekonomik manada ziyan veren çeşitlerin iklim değişikliğiyle birlikte son 20 yılda istilacı yabancı çeşitlerin yayılışını hızlandırdı.
Akdeniz’deki en ziyanlı çeşit olarak bilinen balon balığı, aslan balığı ve öbür yabancı cinslerin Akdeniz’e ziyan verdiğini söyleyen Çukurova Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, “Küresel ısınmayla birlikte çok sayıda yabancı çeşit Süveyş Kanalı’ndan gelmeye başladı.
Bu balıklar tropik bölgelerden sularımıza geliyor. Akdeniz aslında tropik tiplerin işgali altında. Bu cinslerin sayısı 600’e yaklaştı ve bu bizim bildiklerimiz. Mikro seviyede bilmediğimiz çeşitlerde kelam konusu. O cinsleri de sayarsak sayı çok daha fazla oluyor. Akdeniz’deki sıcaklığın yükselmesi bunların nedenleri arasın’’ dedi.
Birtakım bilim insanlarının yabancı tipler nedeniyle biyo çeşitliliğinin çökebileceğine işaret ettiğini söyleyen Prof. Dr. Cem Çevik, “Balon balığı, ıskarmoz, barbun, aslan balığı çeşitlerin hepsi yabancı cins. Son 10 yılda bu çeşitlerin Akdeniz’de görülme sayısında önemli bir artış kelam konusu.
Bu da bölgenin yavaş yavaş tropikleşme sürecine girmiş olabileceğinin göstergesidir. Bunun sonuçları ileriki devirlerde çok yıkıcı olabilir.
Kimi bilim adamları yabancı cinslerin bölgelere katkı yaptığını söylese de kimileri ise önemli sonuçlar olabileceğini destekliyor. O yüzden çok değişik çalışmalar yapılıyor ve bizde bu çalışmaların takipçisiyiz’’ diye konuştu.
İKAZ GELDİ
Akdeniz Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, amatör balıkçıları zehirli balon balığı konusunda uyararak, “Balon balığı yiyen bir kişinin sinirsel bağlantısı kesiliyor. Felç oluyor, teneffüsü duruyor.” dedi.
Gökoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, global ısınma, Nil Irmağı’na baraj yapılması, Akdeniz’in yüzey sularının ısınması, Süveyş Kanalı’nın derinleştirilmesi üzere nedenlerle tropik balıkların Türk sularına gelmeye başladığını söyledi. Türkiye’deki tropik balık çeşidinin 100’e yaklaştığını aktaran Gökoğlu, ekonomik kıymeti olan balıkların yanı sıra balon balığı üzere zehirli çeşitlerin de popülasyonunun süratle yayıldığını lisana getirdi.
Türkiye’de birinci balon balığının 19 yıl evvel görüldüğünü vurgulayan Gökoğlu, Türkiye’de şu an 7 tıp balon balığı bulunduğunu bildirdi. Gökoğlu, bu balığın kilosunun 7 kilograma kadar ulaşabildiğini, uzunluğunun ise 110 santimetreye erişebildiğini kaydetti.
Balon balıklarının zehir içerdiğini belirten Gökoğlu, şöyle konuştu:
“Zehir balığın bedenindeki bakteriler tarafından mı üretiliyor yoksa beslendiği besinlerden mı kaynaklanıyor, muhakkak değil, bu araştırılıyor. Sularımızdaki öbür zehirli balıklar trakonya ve aslan balığının zehri pişirilince yok oluyor. Balon balıklarının zehrinde bu türlü bir durum kelam konusu değil.
Balon balığı yiyen bir kişinin sinirsel bağlantısı kesiliyor. Felç oluyor, teneffüs duruyor. Balığın bütün organlarında ve etinde zehri bulunuyor. Bilhassa karaciğer ve yumurtalıklarındaki toksin yüksek ölçüde. Etinde ve bütün dokularında da bu zehir mevcut. Pişirilse de bu balık zehirliyor.”
‘Yanlış bilgiler kulaktan kulağa yayılıyor ve maalesef zehirlenmeler oluyor’
Gökoğlu, balık hakkında kent efsanelerinin dolaştığına işaret ederek, “Yanlış bilgiler kulaktan kulağa yayılıyor ve maalesef zehirlenmeler oluyor. Birtakım bireyler, ‘Balon balığını mevsiminde yerseniz bir şey olmaz. Hoş temizlerseniz bir şey olmaz’ üzere yanlış bilgiye sahip.
Bu nedenle maalesef tüketilmeye devam ediyor. Balık fileto halinde çıkartıldığında öteki balıklardan ayrılmıyor. Bu da bir tehlike. Buna da dikkat etmek gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.