65 yaş üstündekilerin yüzde 30’u en az 4 ilaç kullanıyor

Yaşlı nüfusta çoklu ilaç kullanımı ve sıhhate tesirinin araştırıldığı çalışmada, 65 yaş üstündekilerin yüzde 30’unun en az 4 ilaç kullandığı belirlendi.

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi, HÜ Geriatrik Bilimler Araştırma Merkezi-GEBAM Müdürü Prof. Dr. Yeşim Gökçe Kutsal, yaşlılarda karşılaşılan en değerli problemlerden birinin çoklu ve uygunsuz ilaç kullanımı olduğunu söyledi.

İleri yaş kümesinde farklı hastalıkların bir ortada seyretmesi ve geriatrik sendromlar nedeniyle çok sayıda ilaç kullanılması gerekebildiğini tabir eden Kutsal, şu kelamları kaydetti:

“Ancak ilaç sayısının artışı yan tesir riskini ve uygunsuz ilaç kullanım mümkünlüğünü ya da riskini artırmaktadır. İlaç etkileşimlerinin ve istenmeyen yan tesirlerin görülme sıklığı, yaşlılardaki çoklu ilaç kullanımındaki yükselişle katlanarak artmaktadır.”

“ÇOKLU İLAÇ KULLANIMI VARLIĞI YÜZDE 30 OLARAK SAPTANDI”

Hastanın muhtaçlığı olduğundan fazla ölçüde ilaç kullanmasının çoklu ilaç kullanımı olarak isimlendirildiğini belirten Prof. Dr. Kutsal, kendisinin başkanlığında yürütülen bir araştırma ile Türkiye’de 8 merkezden 65 yaş üstü 675 kişiyi inceleyerek, çoklu ilaç kullanım sıklığını ele aldıklarını söyledi.

Araştırmanın, en fazla 4 ilaç kullanan ve 5 ya da 5’ten az ilaç kullanan şahısları kapsadığını aktaran Kutsal, “Araştırma ile popülasyonda çoklu ilaç kullanımı varlığı yüzde 30 olarak saptandı. Bu çalışmanın ayrıntılı tahlilleri sonucunda çoklu ilaç kullanımının 65 yaş ve üzeri yaşlılarda, fizikî işlevde azalma, beslenmede yetersizlik ve depresyon ile manalı bir bağ içinde olduğu belirlendi.” diye konuştu.

“KADINLARDA İLAÇ KULLANIM ORANLARI YÜKSEK”

Çoklu ilaç kullanımı üzerine 12 farklı kentte 65 yaş ve üzerindeki 1430 yaşlı ile görüşülerek çoklu ilaç kullanımının araştırıldığı farklı bir araştırmada da kıymetli sonuçlar elde ettiklerini lisana getiren Kutsal, kelamlarına şöyle devam etti:

“Araştırmaya katılan yaşlıların yüzde 84,7’sinin daima kullandığı bir ilacı olduğu belirlendi. Çalışmaya katılanların yüzde 38,2’sinin 4 yahut daha fazla ilaç kullandığı tespit edildi. Bu araştırma, bayanlarda ilaç kullanım oranlarının yüksek olduğunu, eğitim seviyesinin ilaç kullanımını etkilemediğini, kronik hastalık varlığının ise istatistiksel açıdan manalı olarak etkilediğini ortaya koydu.

“İLAÇ EKSİLTMESİ GEREKLİ OLAN İLAÇLARIN REÇETEDEN ÇIKARILMASI YA DA KESİLMESİ DEĞİLDİR”

İleri yaştaki çoklu sıhhat sıkıntıları ile boğuşan hastaların ilaç kullanımının en aza indirgenmesinin birinci ve temel tedavi prensibi olması gerektiği bir defa daha ortaya çıktı. Bilhassa çok sayıda eşlik eden hastalıkları olan ileri yaş kümesinde genel olarak benimsenen ‘İlacı düşük dozla başla ve yavaş yavaş artır’ prensibi, ‘Çoğu ilacı kes, kullanılacakların dozunu azalt’ olarak değiştirildi. İlaç eksiltme, günlük pratik uygulamalarda ‘klinisyen doktor tarafından denetlenerek uygun olmayan bir ilacın geri çekilme süreci’ olarak tanımlanmaktadır. Asla gerekli olan ilaçların reçeteden çıkarılması ya da kesilmesi değildir.”